Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία - Φωτογραφίες

Φωτογραφική εξόρμηση στην Αιθιοπική εκκλησία της Αθήνας

Σε μια κάπως απρόσιτη μα ζεστή γειτονιά του κέντρου, στο Πολύγωνο, φιλοξενείται το μικρό εκκλησάκι της Αιθιοπικής Ορθόδοξης Tewahedo Εκκλησίας που ανήκει στις Προχαλκηδόνιες εκκλησίες.

Οι ανατολικές Ορθόδοξες εκκλησίες ή Προχαλκηδόνιες που σε αυτές συμπεριλαμβάνεται και η Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία υιοθέτησαν ένα δόγμα κατά το οποίο η ανθρώπινη φύση του Χριστού αφομοιώθηκε σαν «σταγόνα μέλιτος στον ωκεανό» από την θεία φύση που θεωρείται και η κυρίαρχη.  

Το 1987 ο χώρος αυτός στο Πολύγωνο παραχωρήθηκε από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών στους Αιθίοπες για να εκκλησιάζονται, μια και επι το πλείστο κατοικούν στην περιοχή της Κυψέλης και των Αμπελοκήπων.

Τον Δεκέμβριο του 2025 είχα την τύχη, συμμετέχοντας σε μια φωτογραφική εξόρμηση της ομάδας των Διαδρομών, να επισκεφτώ τον ναό.  Πραγματικά η επίσκεψη αυτή εξελίχθηκε σε μια ξεχωριστή βιωματική εμπειρία.

Έφτασα λοιπόν στο εκκλησάκι για να παρακολουθήσω την λειτουργία στις οκτώ παρά το πρωί της Κυριακής, θεωρητικά μάλιστα αρκετά καθυστερημένα μια και η λειτουργιά ξεκινά πριν τις επτά. 

Η μικρή αυλή με την πολύχρωμη τέντα ήταν γεμάτη κόσμο και μπαίνοντας από την κύρια είσοδο αισθάνεται κανείς άμεσα την αλλαγή , νιώθει να εισχωρεί σε μια νέα πραγματικότητα που σε απορροφά  και σε αφομοιώνει σταδιακά σε ένα περιβάλλον που κυριαρχούν το κόκκινο , το κίτρινο και το πράσινο, χρώματα που συμβολίζουν την αρμονία , την ελπίδα , την θυσία αλλά και τους αγώνες για δικαιοσύνη και ελευθερία του Αιθιοπικού λαού.

Όλα αυτά τα στοιχεία αναμειγμένα με σύμβολα Ορθόδοξης πίστης, οι μακριές λευκές υφασμάτινες φορεσιές και τα μαντήλια στο κεφάλι των γυναικών σε μεταφέρουν σε ένα περιβάλλον λατρείας  παγανιστικό που οι πιστοί αναζητούν την σωτηρία μέσω της λατρείας του Χριστού και των Αγίων της Ορθόδοξης εκκλησίας μας. 

Μπροστά στα αδαή μάτια μας , η απόθεση των παπουτσιών στην είσοδο του ιερού , δηλαδή ένα ξεγύμνωμα με την συμβολική πράξη του αποχωρισμού αλλά και η πλήρη προσήλωση των γυναικών και ανδρών στην προσευχή και τον λόγο του θεού μέσα σε ένα κλίμα συγκίνησης και κατάνυξης σε καθιστούν , από παρατηρητή , μάρτυρα μιας τελετής που οι άνθρωποι σαν δέντρα απλώνουν τα χέρια δεκτικοί για την λήψη χάρης από τον Θεό ή για να προσφέρουν τον εαυτό τους σαν μια συμβολική θυσία υποδηλώνοντας εγκατάλειψη του ελέγχου και εμπιστοσύνη στο θέλημα Του.

Οι γυναίκες είναι λευκοντυμένες σαν άγγελοι και οι άντρες φοράνε υφασμάτινα ρούχα με λευκά μαντήλια που σκεπάζουν τους ώμους. Προσπαθώ να μπω στον χώρο του ιερού, με την κατάλληλη βέβαια περιβολή και αμφίεση, αλλά εγκλωβίζομαι κατά κάποιον τρόπο στην πόρτα μια και από τον προθάλαμο του ναού είναι συνωστισμένος ο κόσμος που προσεύχεται κατά μεγάλη πλειοψηφία γονατιστός. Τα αρώματα και ο καπνός από το λιβάνι και τα άλλα θυμιατά δημιουργούν μια ιδιαίτερα μυστικιστική βαριά ατμόσφαιρα κάνοντας την παραμονή στο χώρο δύσκολη ( μέχρι να τη συνηθίσει κανείς ). Με προσεκτικά βήματα αλλά και μικρά άλματα μπαίνω στα ενδότερα του ναού και παρατηρώ τους λευκούς αγγέλους να μην δίνουν σημασία στους ξένους επισκέπτες με τις κάμερες δείχνοντας προσήλωση στην επαφή τους με το θείο. 

Η θεία λειτουργία ακουστικά με παραπέμπει σε μια παγανιστική , αρχαία γιορτή , γεμάτη χρώματα, ήχους τυμπάνων, ψαλμωδίες και μια βαθιά οικεία αίσθηση αρχαίας παράδοσης όχι τόσο μακρινής από την αρχαία Ελληνική. Η γλώσσα όπως έμαθα λίγο αργότερα είναι η Γκιζ με αναγνώσματα στην αμχαρά και θα ήθελα να ομολογήσω ότι την ένιωσα οικεία, ζωντανή και ευχάριστη στο άκουσμά της.

Η αποκάλυψη όμως για μένα και όλο το ενδιαφέρον μου ήταν οι άνθρωποι. Γυναίκες ανασηκώνουν τα χέρια τους ικετευτικά αλλά και με σεμνή υπερηφάνεια, αλαλαγμοί και επιφωνήματα της αφρικανικής ηπείρου , γενναιόδωρες εκφράσεις, χαρά και συγκίνηση και όλα αυτά κάτω από το βλέμμα του Ιησού που δεσπόζει και μας ατενίζει από τον τρούλο ψηλά . 

Ένα άγριο και ξέφρενο λαλητό συμβαίνει ξαφνικά, μια κόσμια οχλοβοή, ένα τελετουργικό χορογραφίας, με τραγούδια που εκτός από ζωντάνια προσφέρουν κατάνυξη και μια γλυκιά παιδική αθωότητα. Η στιγμή συνθέτει μια σφιχτή συλλογικότητα. Τα κλικ της κάμεράς μου είναι μετρημένα και πάντα διακριτικά και πιάνω τον εαυτό μου εκστασιασμένο σε μια στιγμή που διαλύει το απρόσωπο και ανοίγει την πόρτα προς το Άλλο , το νέο και συνδετικό που ενώνει τον κόσμο ολοκληρώνοντάς τον στο Όλον. Αυτό ακριβώς δηλώνει και η αρχή του Αριστοτέλη "Το όλον εστί μείζον του μέρους" και στον χώρο αυτό νιώθεις αυτή την συνύπαρξη που δημιουργεί μια νέα ποιότητα και δύναμη.

Στην πρώτη μου αυτή έκθεση στον χώρο του μυστηρίου ως παρατηρητής ομολογώ ότι νιώθω μια κρυφή ενοχή , νιώθω σαν κλέφτης που παραδίνεται σε ένα πανανθρώπινο σκίρτημα υποκλέπτοντας όμως, με τον φακό μου,  κάτι από την αγνή, ευγενική και ανιδιοτελή παρουσία των πιστών. 

Μέσα από μάτια γεμάτα δάκρυα και συγκίνηση, τα μαντήλια και τα απλωμένα χέρια αποτυπώνεται η γύμνια, η αλήθεια σαν ανοιχτή πληγή που φανερώνει την αναγκαιότητά να κάνουμε μια βαθιά ενδοσκόπηση στην πιο απόκρυφη πλευρά του εαυτού μας που ζητά συμπόνια και συγχώρεση. 

Οι πιστοί σαν άγγελοι ντυμένοι στα λευκά συγκροτούν αυτό που λέμε σπίτι , ανοίκειο μέν αλλά προσιτό. Ένα καταφύγιο από μια αποστειρωμένη κενή πραγματικότητα. Με την έκθεσή σου στο Άλλο ανακαλύπτεις μέσα σου μια φωτιά που δεν θα μπορούσες ποτέ να αντιληφθείς ότι μπορεί να εξαλείψει τον πάγο μέσα σου.

Στον ιερό χώρο αυτό διαπίστωσα ότι το πρωτόγνωρο ή διαφορετικό μπορεί να γίνει μια στέρεη στέγη, μια πραγματική κατοικία που συμβολίζει τη ζωή, τις εμπειρίες, τις δυσκολίες και τις χαρές του ταξιδιού. Βίωσα μια πνευματική περιπλάνηση, ένα ταξίδι και το ίδιο το ταξίδι αποτελεί την ουσία και το σπίτι της ύπαρξης μας. 

Αποχωρώντας ένιωσα μέσα μου βαθιά ευγνωμοσύνη γιατί έλαβα ένα δώρο αλησμόνητο και παντοτινό. Έφυγα γνωρίζοντας ότι υπάρχει τελικά ένα μέρος , ένα καταφύγιο όχι παραμυθένιο ούτε κρυμμένο στο ασυνείδητο υπόγειο του εαυτού μου, αλλά ένα μέρος που θα είναι για μένα ανοικτό όταν το θελήσω για να καταλαγιάσω τον πόνο , τις έννοιες και εντάσεις που με κυριεύουν.

Έχω την αίσθηση πάντως ότι θα είμαι εκεί ευπρόσδεκτος όπως όλοι εσείς - σε περίπτωση που το επιθυμήσετε - στον χώρο που το οικείο πηγάζει μέσα από το ξένο, σε αυτό το ανοίκειο που από παρατηρητής του έγινα μεταλάβων , κοινωνός και μέρος μιας εσωτερικής ευλαβικής γιορτής.

Οι φωτογραφίες άφησαν πιθανόν ίχνοι ή αποτυπώματα στις σελίδες του χρόνου όμως για μένα ιδιαίτερη σημασία είχε η στιγμή, σε αυτή ακριβώς παραδόθηκα, στο εσωτερικό σφιχταγκάλιασμα και σε ένα απλωμένο χέρι που με οδήγησε από το εφήμερο σκοτάδι στο παντονό φως.

Φωτογραφικό υλικό :